Η εξέγερση των Αστουριών (1934)

Posted by ΟΥΣΤ! | Posted in , | Posted on 2:37 μ.μ.





Αφορμή για τη δημοσίευση αυτή είναι η δυναμική απεργία των ανθρακωρύχων των Αστουριών που ξεκίνησε στις 24/5. Τα αίτια της απεργίας τους είναι τα μέτρα λιτότητας της ισπανικής κυβέρνησης που θέλει να περικόψει την επιδότηση στο κάρβουνο βάζοντας σε κίνδυνο τις θέσεις εργασίας τους. Και πράγματι διαβάζω εδώ ότι "ο τομέας που απασχολεί χιλιάδες Ισπανούς μοιάζει καταδικασμένος. Από τους σχεδόν 53.000 εργαζόμενους τη δεκαετία του 1980, σήμερα απασχολούνται 7.900 σε 47 σημεία."




Οι Αστούριες είναι μία από τις αυτόνομες κοινότητες (Comunidad Autónoma) του Ισπανικού Κράτους. Οι μεγαλύτερες πόλεις της περιοχής είναι η Χιχόν και το Οβιέδο. Σε αυτα τα χώματα από τις 5 μέχρι τις 18 Οκτωβρίου του 1934 έλαβε χώρα η εξέγερση των Αστουριών.


Όλα ξεκίνησαν το βράδυ της 4ης Οκτώβρη όταν οι μεταλλωρύχοι ξεκίνησαν την απεργία τους με ταυτόχρονες επιθέσεις στις βάσεις της Πολιτοφυλακής και των Φρουρών Εφόδου. Στην πόλη Μιέρες, περίπου 200 αγωνιστές, προσκείμενοι κυρίως στην UGT, έχοντας στην κατοχή τους 30 τουφέκια πολιόρκησαν τους στρατώνες και το δημαρχείο. Μετά την παράδοση των παραπάνω στόχων η εξέγερση συνεχίστηκε και στις υπόλοιπες πόλεις κατά μήκους του δρόμου προς το Οβιέδο. Στις 6 Οκτώβρη το Οβιέδο είχε πέσει στα χέρια των εξεγερμένων εκτός από τους στρατώνες της Σάντα Κλάρα και του Πελάγιο που υπερασπίζονταν σημαντικές κυβερνητικές δυνάμεις. Ο Murray Bookchin στο εξαιρετικό του έργο για το ισπανικό εργατικό κίνημα (Οι Ισπανοί Αναρχικοί, εκδόσεις Βιβλιοπέλαγος), απ' όπου και αντλώ τα περισσότερα στοιχεία, περιγράφει ως εξής τους μεταλλωρύχους των Αστουριών:

Για πρώτη φορά έκαναν την εμφάνισή τους οι περίφημοι αστουριανοί dinamiteros: οι ριψοκίνδυνοι μεταλλωρύχοι που θα αντιστάθμιζαν την έλλειψη όπλων και πυροβολικού με μασούρια από δυναμίτη. Οι Αστουριανοί δεν είχαν μάθει να εξορύσσουν μόνο κάρβουνο. Ήταν εκπαιδευμένοι δυναμιτιστές που θα γίνονταν διάσημοι τον Οκτώβρη του 1934 και αργότερα στον Εμφύλιο Πόλεμο για τις ικανότητες τους στα εκρηκτικά και το ασυναγώνιστο θάρρος τους.

Η εξέγερση είχε πλέον κλιμακωθεί: οι περισσότερες πόλεις στις κοιλάδες του Άγιερ και του Ναλόν, σχεδόν ολόκληρο το Οβιέδο και η βιομηχανική πόλη Λα Φελγκέρα ελέγχονται από τους εξεγερμένους. Έγιναν προσπάθειες να καταληφθούν επίσης τα στρατηγικά λιμάνια της Χιχόν και του Αβιλές, αλλά εκεί ξεκίνησαν οι πρώτες δυσκολίες. Οι μεταλλωρύχοι που ξεκίνησαν την εξέγερση άνηκαν στην πλειοψηφία στην UGT, χωρίς βέβαια να είναι αμελητέα η επιρροή της CNT. Οι αναρχικοί είχαν προσχωρήσει στην εξέγερση με το σύνθημα Union Hermanos Proletarios (Ενότητα Αδέρφια Προλετάριοι). Στη Χιχόν και στην Αβιλές οι αναρχικοί υπερτερούσαν. Όταν ζήτησαν πολεμοφόδια για να αποτρέψουν μια ενδεχόμενη εισβολή των κυβερνητικών στρατευμάτων κατανόησαν από πρώτο χέρι την ενότητα των σοσιαλιστών και κομμουνιστών προλετάριων αδερφών τους: η βοήθεια δεν τους δόθηκε ποτέ. Οι κυβερνητικές δυνάμεις τελικά θα επικρατήσουν σε ολόκληρη την περιοχή των Αστουριών, παρα τη λυσσαλέα αντίσταση των πολιτών, ανδρών και γυναικών, χρησιμοποιώντας ως βάσεις εφόδου τις πόλεις αυτές.


Σε αυτές τις δύο εβδομάδες οι εξεγερμένοι έδειξαν μια ανώτερη ηθική που θα πρέπει να χαρακτηρίζει κάθε επανάσταση: οι αστοί είχαν ίσες μερίδες φαγητού με τους εργάτες, οι γιατροί περιποιούνταν εξίσου τους τραυματίες και των δύο πλευρών. Ο ιστορικός Πεϊράτς κρίνει αυτή τη στάση προς τους κοινωνικούς εχθρούς των εργατών ως "αφελή". Πράγματι όταν οι κυβερνητικές δυνάμεις επικράτησαν, η ηθική των εργατών αντικαστάθηκε από την στρατιωτική καταστολή. Παρόλα αυτά πολλοί επιζήσαντες στρατιωτικοί επιβεβαίωσαν ότι οι παρεμβάσεις των ηγετών των επαναστατικών επιτροπών έσωσαν τη ζωή σε πολλούς ιερείς (ιδιαίτερα μισιτοί στην ισπανική εργατική τάξη) και αιχμαλώτους.


Η βραχύβια επαναστατική οργάνωση αποτελείτο κυρίως απο επιτροπές που οργάνωναν τη κοινωνική λειτουργία και την άμυνα των εξεγερμένων. Η UGT προσπάθησε να δημιουργήσει "σφυχτοδεμένες επιτροπές με έντονα συγκεντρωτικό χαρακτήρα και γραφειοκρατικές τάσεις", "επιτρέποντας το πολύ την είσοδο κομμουνιστών και μετριοπαθών στελεχων της CNT" (Bookchin). Οι αναρχικοί από την άλλη δημιούργησαν συνελεύσεις αγροτών και βιομηχανικών εργατών με αυτοσχέδιο χαρακτήρα. Ο Αβελίνο Γκονθάλεθ Μεγιάδα παραθέτει την κρίση του για δύο πόλεις: τη Λα Φελγκέρα, η οποία ελέγχεται από τους αναρχικούς, και τη Σάμα όπου επικρατούν οι μαρξιστές.
Η Σάμα οργανώθηκε πάνω σε στρατιωτικά πρότυπα. Δικτατορία του προλεταριάτου, Κεντρική Επιτροπή, πειθαρχεία, εξουσία. Η Λα Φελγκέρα είχε αποφασίσει υπέρ του ελευθεριακού κομμουνισμού: ο λαός στα όπλα, ελευθερία εισόδου-εξόδου, σεβασμός στους τεχνικούς του εργοστασίου της Ντούρο-Φελγκέρα, ανοιχτές συζητήσεις για οποιοδήποτε θέμα, κατάργηση του χρήματος, ορθολογική διανομή τροφίμων και ρουχισμού. Ενθουσιασμός και ευθυμία στη Λα Φελγκέρα. Στρατιωτική βλοσυρότητα στη Σάμα. Οι γέφυρες της Σάμα φυλάσσονταν από ένα σώμα φρουρών με τους αξιωματικούς τους και όλα τα σχετικά. Κανείς δεν μπορουσε να μπει ή να βγει από τη Σάμα χωρίς πάσο καλής διαγωγής ή να διασχίσει τους δρόμους χωρίς να γνωερίζει το σύνθημα. Όλα αυτά ήταν γελοιωδώς άσκοπα αφού τα κυβερνητικά στρατεύματα βρίσκονταν πολύ μακριά και η αστική τάξη της Σάμα είχε αφοπλιστεί και εξουδετερωθεί. Όσοι εργάτες της Σάμα δεν ασπάζονταν τη μαρξιστική θρησκεία προτίμησαν να περάσουν στη Λα Φελγκέρα, όπου μπορούσαν τουλάχιστον να αναπνεύσουν. Υπήρχαν δύο αντιλήψεις περί σοσιαλισμού, η μία πλάι στην άλλη: η εξουσιαστική και η ελευθεριακή. Στις δύο όχθες του Ναλόν, δύο αδελφοί πληθυσμοί ξεκίνησαν μια νέα ζωή: με δικατορία στη Σάμα, με ελευθερία στη Λα Φελγκέρα.
Στη Λα Φελγκέρα η βιομηχανία κοινωνικοποιήθηκε, ο πληθυσμός διαιρέθηκε σε συνοικίες καθεμία από τις οποίες εξέλεγε αντιπροσώπους για τις επιτροπές ανεφοδιασμού και διανομής. Οι επιτροπές αυτές ήταν επίσης υπεύθυνες για τις μεταφορές και τις υγειονομικές ανάγκες του πληθυσμού. Η οργάνωση της Λα Φελγκέρα ήταν τόσο πετυχημένη "που οι γύρω κοινότητες κάλεσαν τους αναρχικούς της Λα Φελγκέρα για να τους συμβουλευτούν πάνω στην αναδιοργάνωση της δικής τους ευρυθμίας" (Bookchin). Αντίθετα στην Μιέρες (βλέπε παραγραφο 2) οι κομμουνιστές δημιούργησαν μια Comite de guerra (επιτροπή πολέμου), η οποία κατήργησε ουσιαστικά την επαναστατική επιτροπή της πόλης. Όπως μας πληροφορεί ο Bookchin:

Οι σοσιαλιστές και οι κομμουνιστές ήταν τόσο απασχολημένοι με την κατοχύρωση του φατριαστικού ελέγχου στις πόλεις των Αστουριών που οι μαρξιστικές πολιτοφυλακές, οι οποίες θα έπρεπε να πολεμούσαν στο ασφυκτικά πολιορκημένο Οβιέδο, κρατήθηκαν στις ιδαίτερες πατρίδες τους για καθαρά πολιτικούς λόγους. Και οι δύο αυτές καταστάσεις θα επαναλαμβάνονταν δύο χρόνια αργότερα στη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου σε μεγαλύτερη, και πιο τρομακτική κλίμακα...
Αυτός που διοικούσε τις κυβερνητικές δυνάμεις ήταν ο στρατηγός Φράνκο. Ανάμεσα στα στρατεύματα που κλήθηκαν να καταπνίξουν την εξέγερση του ισπανικού προλεταριάτου ήταν μια λεγεώνα των Ξένων (Tercio) και μια λεγεώνα από μισθοφόρους Μαυριτανούς, οι Regulares. Τα στρατεύματα των Regulares ιδρύθηκαν το 1911, αποτελούνταν από Μαυριτανούς και διοικούνταν από Ισπανούς αξιωματικούς. Σε αυτό το σημείο αξίζει μια ιστορική παρένθεση που θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε την μόνιμη αχρειότητα της δεξιάς. Παραθέτω τα λόγια του Μπρέναν:
Το 1931, λίγο πριν την πτώση της μοναρχίας, ένα σύνταγμα Tercio είχε κληθεί από την Αφρική σύμφωνα με την επιθυμία του Βασιλιά για να καταστείλει την αναμενόμενη δημοκρατική εξέγερση. Οι άνδρες της είχαν ξεφύγει από κάθε έλεγχο προβαίνοντας στις συνηθισμένες τους λεηλασίες. Ο ταγματάρχης Ραμόν Φράνκο, ο διάσημος πιλότος που είχε διασχίσει τον Ατλαντικό, είχε διαμαρτυρηθεί για τις βαρβαρότητες που είχαν προκύψει από τη χρήση τους σε ισπανικό έδαφος. Και τώρα εκείνος που διέταξε τη μεταφορά και τη δράση τους ήταν ο στρατηγός Φρανσίσκο Φράνκο, αδελφός του ταγματάρχη Φράνκο (...) Εαν όμως η επιστράτευση της Λεγεώνας των Ξένων κατά των μεταλλωρύχων συγκλόνισε την κοινή γνώμη, τι θα μπορούσε να πει κανείς για τους Μαυριτανούς; Για 800 χρόνια η Σταυροφορία ενάντια στους Μαυριτανούς αποτελούσε το κεντρικό ζήτημα στην ισπανική ιστορία: εξακολοθούσαν να είναι ο προαιώνιος εχθρός - ουσιαστικά ο μόνος εχθρός ενάντια του οποίου είχαν πολεμήσει οι ισπανικές στρατιές. Η θηριωδία τους στον πόλεμο ήταν διαβόητη - μόλις πριν 12 χρόνια, οι ίδιες αυτές φυλές είχαν περικυκλώσει μια ισπανική στρατιά και είχαν σφάξει όλους τους άνδρες εκτός από τους αξιωματικούς που τους είχαν κρατήσει για λύτρα. Και να που τώρα είχαν κληθεί να πολεμήσουν στις Αστούριες, σε εκείνη την ιερή γωνιά της Ισπανίας όπου ποτέ δεν είχε κυματίσει η ημισέληνος. Με αυτή την πράξη και μόνο η ισπανική δεξιά είχε αποδείξει ότι αδιαφορούσε για την παράδοση και τη θρησκεία - τα δύο πράγματα που δήθεν υπερασπιζόταν. Μπροστά στον τρόμο που της προκαλούσε η εξέγερση 40.000 μεταλλωρύχων, έδειξε ότι ήταν έτοιμη να θυσιάσει όλες τις υποτιθέμενες αρχές της.
Μετά το πνίξιμο της εξέγερσης ανέλαβαν δράση οι εκτελεστές και οι βασανιστές της Δεξιάς. Περίπου 30.000 με 40.000 στάλθηκαν στις φυλακές και χιλιάδες βασανίστηκαν και εκτελέστηκαν, τις περισσότερες φορές χωρίς δίκη. Η δεξιά προσπάθησε να παρουσιάσει τους μεταλλωρύχους σαν δολοφόνους ιερέων, καλογριών και ιδιοκτητών, αλλά οι υπερβολικές κατηγορίες σε συνδυασμό με την παραδοχή ορισμένων θυμάτων για την ηθική ακεραιότητα των εξεγερμένων είχαν το αντίθετο αποτέλεσμα. Αποκαλύφθηκε ότι οι κατηγορίες ήταν ψευδείς και ότι οι βαρβαρότητες είχαν διαπραχθεί από τις κυβερνητικές δυνάμεις...
Άραγε πόσοι να είναι αυτοί οι "ασήμαντοι" ονειροπόλοι, που η επίσημη ιστορία αγνοεί, που θυσιάστηκαν για μια πιο δίκαιη κοινωνία? Πως κατόρθωσαν αυτοί οι αμόρφωτοι εργάτες και εργάτριες να δείξουν μια τόσο τρομερή ικανότητα οργάνωσης και αλληλεγγύης? Πως γίνεται αυτοί οι σκλάβοι να είναι τόσο ελεύθεροι, ακόμα και μπροστά στο θάνατο? Πως κατάφερε μια 19χρονη κοπέλα, η Άιντα ντε λα Φουέντε, να στέκεται μόνη και να αντιμετωπίζει τους δημίους της με απαράμειλλο θάρρος, και όταν τελικά τη νικούν και τη ρωτάνε "πως σε λένε μικρή;" αυτή να ξεστομίζει με το νεανικό της "θράσος": "Communista libertaria!";




Από : Ακου ανθρωπάκο

Comments (0)

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)