«Και είπα στην γυναίκα μου:
όταν ψοφήσω στο Παρίσι, να κάψεις το κουφάρι μου στο κρεματόριο και να ρίξεις τις στάχτες μου στον υπόνομο. Τέτοια είναι η διαθήκη μου.»

Ο χαρακτηρισμένος ως εθνολόγος του περιθωρίου και ερευνητής του ασήμαντου, ο Ηλίας Πετρόπουλος, είναι μια περίπτωση την οποία τουλάχιστον όσον αφορά τα έργα του πρέπει να δούμε με ενδιαφέρον.

Προσωπικότητα δυναμική, αμφισβητούσε τα πάντα, δεν πίστευε σε κανένα θεσμό (θρησκεία, στρατό, πολιτικές παρατάξεις). Δηλωμένος άπατρις, αναρχικός και άθεος κατόρθωσε έπειτα από απαίτηση του να αποκτήσει αστυνομική ταυτότητα το 1972- εν μέσω δικτακτωρίας- με τον τελευταίο προσδιορισμό.

Τον Πετρόπουλο έλκυαν οι μειονότητες είτε εθνολογικές, είτε κοινωνικές. Μνημειώδη έργα του τα «Ρεμπέτικα τραγούδια», «Το εγχειρίδιον του καλού κλέφτη», τα «Καλιαρντά». Έχει στο ενεργητικό του περίπου 80 βιβλία, ανάμεσα τους και ποιητικές συλλογές και πάνω από χίλια άρθρα σε εφημερίδες. Συλλέκτης του «ανάξιου» και του περιφρονημένου, αυτού που εκμηδένιζε ο πολιτισμός, έφερε στην επιφάνεια αθέατες πλευρές της κοινωνίας και πλήρωσε με φυλακίσεις την έκδοση βιβλίων του. Αυτός είναι ένας από τους λόγους που αυτοεξορίστηκε στο Παρίσι το 1973 και δεν γύρισε ποτέ ξανά στην Ελλάδα.

Για την δύσκολη σχέση με την γενέτειρα του δηλώνει: «Υπάρχει μια σχέση αγάπης-μίσους με την Ελλάδα, δηλαδή τον σημερινό ελληνικό χώρο, που βεβαίως δεν είναι αιώνιος. Αγνοώ τι σημαίνει ο χαρακτηρισμός “Έλλην” γι’ αυτό και γράφω την λέξη εντός εισαγωγικών. Προσωπικά είμαι “Έλληνας” αφού στην Ελλάδα βύζαξα, σπούδασα και έζησα 45 χρόνια, αλλά δεν μου διαφεύγει πως στην χώρα κατοικεί μια πανσπερμία λαών όπως στην Ιταλία την πρώην Γιουγκοσλαβία και στην Τουρκία. Αντιμετωπίζω τους “ Έλληνες” με παλμό, θαυμάζω τους “ Έλληνες” γιατί διατήρησαν την γλώσσα τους, απεχθάνομαι τους “Έλληνες” για τον χυδαίο ρατσισμό τους.

Ορκισμένος εχθρός της μετριότητας, σάρκασε ανελέητα την Ελλάδα, δημόσιους άνδρες, πνευματικούς, συγγραφείς και καλλιτέχνες. Δεν επέδειξε τον απαιτούμενο «σεβασμό» στις υπάρχουσες κοινωνικές ισορροπίες, κι έτσι έμεινε εκτός «αφιερωμάτων» ή «τιμητικών» εκδηλώσεων. Προσπαθώντας και ο ίδιος να συμφιλιωθεί με αυτήν την πραγματικότητα, έλεγε:
«Ότι έκανα στην Ελλάδα ήταν πρόωρο. Και το "άθεος" στην ταυτότητα και τα βιβλία και ο κώλος. Όλα ήταν πρόωρα»

«Αγαπώ τα τσογλάνια και τους κλέφτες και τις πουτάνες και τους χασικλήδες και τους ρεμπέτες και τους πούστηδες και τους τεμπέληδες γιατί καταφέρνουν και επιζούν κόντρα στην αστυνομία, κόντρα στο ποινικό μητρώο, κόντρα στην απαίσια ηθική των μικροαστών»

Ο Ηλίας Πετρόπουλος πέθανε στις 03/09/2003, επιθυμία του ήταν να αποτεφρωθεί και η στάχτη του να ριχτεί στους υπονόμους του Παρισιού όπως και έγινε, ένα φθινοπωρινό πρωινο.

Η εργογραφία του Ηλία Πετρόπουλου:

Πεζά
· "Εγχειρίδιον του Καλού Κλέφτη" (εκδ.Νεφέλη-1979)
· "Πτώματα, πτώματα, πτώματα..." (εκδ. Νεφέλη-1989)
· "Η μυθολογία του Βερολίνου" (εκδ. Νεφέλη-1982)
Υπόκοσμος
· "Ρεμπέτικα Τραγούδια" (εκδ. Κέδρος-1979)
· "Ρεμπετολογία" (εκδ. Κέδρος-1968)
· "Τα Μικρά Ρεμπέτικα" (εκδ. Νεφέλη-1968)
· "Το Άγιο Χασισάκι" (εκδ. Νεφέλη-1987)
· "Της Φυλακής" (εκδ. Νεφέλη-1975)
· "Το Μπουρδέλο" (εκδ. Νεφέλη-1980)
· "Υπόκοσμος και Καραγκιόζης" (εκδ. Γράμματα-1978)
· "Καπανταήδες και Μαχαιροβγάλτες" (εκδ. Νεφέλη-2001)
· "Παροιμίες του Υποκόσμου" (εκδ. Νεφέλη-2002)
Λεξικά
· "Γλωσσάριο των Ρεμπέτηδων" (εκδ. Κέδρος-1968)
· "Καλιαρντά" (εκδ. Νεφέλη-1971)
Ενδυματολογία
· "Η φουστανέλα" (εκδ. Νεφέλη-1987)
· "Η Τραγιάσκα" (εκδ. Πατάκη-2000)
Λαογραφία
· "Ο Τούρκικος Καφές εν Ελλάδι" (εκδ. Νεφέλη-1979)
· "Ο Μύσταξ" (εκδ. Νεφέλη-1989)
· "Ψειρολογία" (εκδ. Νεφέλη-1979)
· "Η Ονοματοθεσία Οδών και Πλατειών" (εκδ. Πατάκη-1995)
· "Το Ταντούρι και το Μαγκάλι" (εκδ. Νεφέλη-1994)
· "Καρέκλες και Σκαμνιά" (εκδ. Νεφέλη-1988)
· "Η Εθνική Φασουλάδα" (εκδ. Νεφέλη-1993)
· "Τα Σίδερα. Η Λάσπη. Τα Μπαστούνια" (εκδ. Νεφέλη-1984)
· "Ιστορία της Καπότας" (εκδ. Νεφέλη-1984)
· "La voiture grecque" (Παρίσι-1976)
· "La kiosque grec" (Παρίσι-1976)
· "Cages a oiseaux en Grece" (Παρίσι-1976)
· "Album turc" (Παρίσι-1976)
Αρχιτεκτονική
· "Το μπαλκόνι στην Ελλάδα" (εκδ. Νεφέλη-1981)
· "Η αυλή" (εκδ. Χατζηνικολή-1981)
· "Το παράθυρο στην Ελλάδα" (εκδ. Νεφέλη-1981)
· "Ελληνικές Σιδεριές" (εκδ. Νεφέλη-1981)
· "Ξυλόπορτες - Σιδερόπορτες" (εκδ. Νεφέλη-1981)
· "Το Μάτι του Βοδιού" (εκδ. Νεφέλη-1980)
Άρθρα
· "Μικρά Κείμενα" (εκδ. Γράμματα-1980)
· "Άρθρα στην Ελευθεροτυπία" (εκδ. Πατάκη-1992)
· "Ο κουραδοκόφτης" (εκδ. Νεφέλη-2002)
Μεταφράσεις
"Δώδεκα Τραγουδάκια από την Παλατινή Ανθολογία" (εκδ. Νεφέλη-1980)
· "Αρετίνου Ακόλαστα Σονέτα" (εκδ. Νεφέλη-1992)
· "Ιωάννου Αποκάλυψις" (εκδ. Νεφέλη-1975)
Ποίηση
· "Ποιήματα (1968-1991)" (εκδ. Νεφέλη-1991)
·Βιογραφίες "Ποτέ και Τίποτα" (εκδ. Νεφέλη-1993)
· "Topor: Τέσσερεις Εποχές" (εκδ. Νεφέλη-1991)
Ιστορία
· "Les Juifs de Salonique/In Memoriam" (Παρίσι-1983)

· "Παύλος Μοσχίδης" (άρθρα στο περιοδικό Διαγώνιος, 1958-1963)
· "Γιώργος Παραλής" (άρθρα στο περιοδικό Διαγώνιος, 1958-1963)
· "Χαρακτική: Π. Τέτσης" (άρθρα στο περιοδικό Διαγώνιος, 1958-1963)
· "Γιώργος Δέρπαπας" (άρθρα στο περιοδικό Διαγώνιος, 1958-1963)
· "Μποστ" (άρθρα στο περιοδικό Διαγώνιος, 1958-1963)
· "Σταμ.Σταμ." (άρθρα στο περιοδικό Διαγώνιος, 1958-1963)
· "Ελύτης, Μόραλης, Τσαρούχης" (εκδ. Πατάκη 1998-α΄δημοσ. 1965)
· "Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης" (εκδ. Πατάκη 1998- α΄δημοσ. 1958)
· "Τέσσερεις Ζωγράφοι: Αντώνης (Anton)/ Βιτάσταλη/ Δουραλή/ Σουλιώτης" (εκδ. Νεφέλη-1999)
Σχέδια-Κολλάζ
· "Κυρίως αυτό" (εκδ. Νεφέλη-1993)
Με τον Η.Χ. Παπαδημητρακόπουλο
· "Μνήμη Νίκου Καχτίτση" (αυτοέκδοση-1972)
· "Επιστολαί προς Μνηστήν" (εκδ. Νεφέλη-1998)



"Κινηματογραφική Ομάδα Χώρου κοινωνικής και καλλιτεχνικής έκφρασης"